Güneş kremi kullanmadan önce bilinmesi gerekenler
Uzun süre güneş altında kalmak, özellikle zararlı UV ışınların artması nedeniyle ciltte hastalık gelişmesi riskini arttırır. Ancak cilt kanseri gelişmesi için birkaç haftalık yaz tatilinden çok daha uzun süre güneş altında kalmak gerekir.
Yıllarca güneş altında bulunanlarda bazal hücreli ya da epidermoid hücreli kanser daha sık görülür.
Güneş altında uzun süre kalmak cilt yanıklarına neden olabilir. Çok sayıda güneşe bağlı cilt yanığı (özellikle çocuklarda) malign melenom isimli cilt kanserinin gelişmesi riskini arttırır.
Özetle, güneşin açısına ve sıcaklığa ve cildinizin ne kadarının çıplak olduğuna bağlı olarak 15 dakika ile 30 dakika arasında bir süreyi güneş kremi olmadan güneşlenerek geçirmek D vitamini üretilmesine fırsat verir. Bu süre sonunda güneş kremi kullanılarak güneşlenmeye devam edilmesi de uzun süre güneş altında kalmaya bağlı oluşabilecek cilt rahatsızlıklarının önüne geçer.
Ne zaman güneş kremi kullanmalıyım?
Yaz mevsiminde güneş ışınlarının eğik geldiği (güneşin tam tepede olmadığı);
- Öğleden önce, 11:00’e kadarki
- Öğleden sonra, 16:00’dan sonraki
saatler cilt kanseri ya da ciltte yanık oluşma ihtimali düşük saatlerdir. Bu saatlerde güneş kremine ihtiyaç azdır. 11:00 ile 16:00 arasında ise güneş kremi kullanmanız faydanıza olacaktır.
- Cilt rengi açık ve güneşe daha hassas kişiler, ilk günler günde 10 dakika, daha sonraki günler 30 dakika güneş koruyucu krem ya da sprey kullanmadan güneşlenebilirler.
- Cilt rengi daha koyu (esmer) ve güneşten daha az etkilenen kişiler, ilk günler 15 dakika, daha sonraki günler 40 dakika güneş koruyucu krem ya da sprey kullanmadan güneşlenebilirler.
Bu süreler güneş ışınlarının eğik gelmesi nedeniyle cilt rahatsızlığı gelişme riskinin düşük olduğu ve vücudun D vitamini sentezlemesi için yeterli olacak süredir. D vitamininin faydalarından biri kansere karşı koruyucu olmasıdır.
Gün ışınlarının eğik geldiği saatlerin en azından bir kısmını güneş kremi kullanmadan güneşlenmek daha sağlıklıdır (1). Gün ışınlarının dik geldiği saatlerde güneş kremi kullanmış olsanız dahi uzun süre sıcakta ve güneş altında kalmanın özellikle sıvı eksikliğine bağlı bunalıma neden olma ihtimali vardır.
Havuz ve denizde kaybedilen su ter ile kaybedilen su kadar kolay fark edilmez (2). Yeteri kadar su içilmediğinde sıvı eksikliği olan vücutta baş ağrısı ve baş dönmesi gibi dehidratasyon belirtileri görülebilir (3).
