Hemoroid evreleri ve tedavisi
Hemoroidler, makatın üst kısmında genişlemiş damar yumaklarıdır. Diğer bir ifadeyle makattaki varislere hemoroid denir. Halk arasında basur ya da mayasıl olarak adlandırılır. İç ve dış hemoroidler olarak ikiye ayırmak mümkündür. Peki hemoroid evreleri nelerdir? Nasıl tedavi edilirler?
Genişlemiş damarın içerisindeki hacim ve ağırlık artmıştır. Artan ağırlık damara daha fazla baskı yaparak hemoroidin daha da büyümesine neden olur. Büyüyen hemoroid zamanla makattan dışarı çıkabilecek kadar büyüyebilir.
1. evre hemoroid ve tedavisi
Birinci evre hemoroid, kanama ile kendini belli eder. Bu hemoroidler rektoskopi sırasında saptanabilir.
Rektoskopi, dışkının geçici bir süre depolanmasını sağlayan sindirim sisteminin alt parçası olan rektumun incelenmesini sağlayan endoskopik bir yöntemdir.
Doğru beslenme alışkanlıkları, bol bol sebze ve meyve yemek sindirim sistemini rahatlatarak evre 1 hemoroidlerin kendiliğinden iyileşmesine yardım eder.
Tuvalet yapma ihtiyacı geldiğinde büyük tuvalet yapılmalıdır. Kaka ne kadar uzun süre içeride bekletilirse o kadar katılaşır ve dışkılama (büyük tuvalet yapma) esnasında popoyu o kadar tahriş eder. Hemoroidi olan biri kesinlikle kabız olmamaya dikkat etmelidir.
Ayrıca uzun süre oturmak, popo etrafından kan akışının azalmasına ve kan göllenmesine neden olabilir. Uzun süre oturmamak ve hareketli olmak hemoroidi küçültmenize yardım eder.
Beslenme alışkanlıklarına bol bol lif eklenmelidir. Yulaf, armut, elma, pırasa ve ıspanak gibi sebze ve meyveler bol miktarda lif içeren sağlıklı besinlere örnektir.
Günlük yeterli suyu içmek kabızlıktan ve hemoroidden korur. Bol bol su içilmelidir. Günlük en az 1,5-2 litre su içmeye gayret edin.
Barsak fonksiyonlarının düzenlenmesi, doğru tuvalet alışkanlığı ve altta yatan kabızlığın giderilmesi çok önemlidir.
2. evre hemoroid ve tedavisi
İkinci evre hemoroidde, kanama ve kaşıntı şikayetleri görülür. Muayene esnasında tespit edilemeyebilir. Ikınma ile yapılan anal muayenede saptanır. Doktorunuz muayene esnasında sizden ıkınmanızı isterken eliyle hemoroidi arayabilir.
İkinci evre hemoroid tedavisi aslında birinci evre ile aynıdır. Bazı öneriler:
- Kabız olmamaya özen göstermek.
- Düzenli olarak büyük tuvaleti yapmak.
- Bol bol su içmek.
- Bol bol lif içeriği yüksek sebze ve meyve tüketmek.
- Acı, tuzlu, turşu, konserve, sucuk, sosis gibi ürünlerden uzak durmak
Ayrıca doktorunuz 2. evre hemoroid için ilaç reçete edebilir.
- Anestol pomad: Eğer ağrı varsa, bu kremi sürerek ağınızı hafifletebilirsiniz.
- Fitiller (suppozituvar): Popoya uygulanan bu fitiller hemoroidin küçülmesine yardım eder. Temelde kan damarlarının küçülmesini sağlayan bu ilaç grubu kan damarlarının kasılmasını böylece küçülmesini teşvik eder. Procto glyvenol fitil, Proctolog .. gibi
- Kremler: Hemoroid olan bölgeye, popo ağzına (makat ağzı) sürülen bu kremler temelde fitiller ile aynı şekilde etki gösterir. Procto glyvenol krem, Proctolog krem.. gibi
- Haplar: Ağızdan alınan tabletler ise kana geçerek bütün vücudu dolaşır. Kan damarlarının küçülmesini sağlar. Bunu yine kan damar duvarında kasılmayı arttırarak gerçekleştirir. Doxium ve Daflon gibi
3. evre hemoroid ve tedavisi
Üçüncü evre hemoroidde, kanama ve kaşıntıya ek olarak makatta ıslaklık hissi şikayetleri ile başvurulur. Anal çevrede ele gelen kitle vardır ve bu kitle el ile içeriye gönderilebilir.
Üçüncü evre hemoroid tedavisi aslında ikinci evre ile aynıdır. Tedavi süresi daha uzun sürebilir. Disiplinli bir beslenme alışkanlığı kazanmak gerekir. Patates kızartmalarını unutun ve her gün en az bir elma, armut yemeye dikkat edin. Her sabah kahvaltıdan yarım saat sonra büyük tuvalet yapma alışkanlığı edinin. İlaçlarınızı düzenli kullanın.
4. evre hemoroid ve tedavisi
Dördüncü evre hemoroidde, kanama, kaşıntı, akıntı ve ağrı şikayetleri görülür. Muayene esnasında el ile içeri gönderilemeyen şişlikler vardır.
Doğru beslenme ve tuvalet alışkanlıkları ile düzenli ilaç kullanımı bu hemoroidlerin küçülmesine ve hafiflemesine yardımcı olabilir. Ancak ilaç kullanımı ve doğru yaşam alışkanlıkları ile geçmeyen 4. evre hemoroid cerrahi yöntemlerle tedavi edilebilir.
Cerrahi tedavi
Skleroterapi:
- Kişide kozmetik sorunlara neden olan, yüzeysel hemoroidlerin tedavisinde günümüzde skleroterapi yöntemi uygulanabilmektedir.
- Skleroterapi yöntemi halk arasında iğne tedavisi olarak bilinmektedir. Bu yöntem; yetmezlikli damar içerisine iğne ile girilerek ilaç enjeksiyonu sonucunda damarı kapatma disiplinine dayanmaktadır. Uygulama sonrasında iyileşme sürecinin kısa olması için bandaj ve varis çorabı kullanılmaktadır.
Bant ligasyon:
- Hemoroidde memeleşme ve kanama mevcutsa uygulanabilir. 1,2,3 derecelerde uygulanır.
- 2 tip uygulama mevcuttur. 1.klasik 1cm3 hemoroid dokuya band konur. 2.yüksek makro band ligasyon: 2.3. derece hemoroidlere uygulanır. 3cm3 hemoroid dokusu bandlanır.
- Her 2 uygulamada ağrısızdır. Klasik uygulama daha küçük hemoroid memeleri için uygulanır. Yüksek makro band ligasyon 2.3. derece daha büyük hemoroid memeleri için uygulanır.
- Uzun yıllar hemoroidde kanama, memeleşme şikayetleri sessiz kalır.
- İşlemde dikkat edilecek teknikle hasta işlem anı ve sonrası rahatsızlık yaşamaz.
- Hasta işgücü kaybı yaşamaz.
Lazer tedavisi:
- Nd-yag lazer tekniği ile genel anestezi altında yapılır ve ameliyat süresi 5-15 dakikadır. Ameliyat sonrası ağrı en az olan yöntemdir. İşe dönme süresi daha kısadır. Üçüncü dereceye kadar olan hemoroidlere uygulanır.
Klasik cerrahi yöntemle hemoroid ektomi operasyonu genel anestezi altında yapılır. Hastanede yatma süresi ortalama bir gündür.
Hemoroide Neler Neden Olur?
- Barsak alışkanlığında değişiklikler ( kabızlık, ishal ),
- Uzun süren dışkılama sonucu makat çevresindeki kanın kalbe dönüş hızında azalma,
- Gebelik ve doğum,
- Sedanter yaşam,
- Uzun süre oturmak,
- Çeşitli meslek grupları ( şoförler, pilotlar ),
- Alkol alışkanlığı,
- Pelvik bölgede yerleşen tümörler, karında ascites oluşumu,
- Kalın barsak kanseri
Hemoroidin Belirtileri Nelerdir?
- Makattan taze kırmızı renkli kanama,
- Ağrı,
- Makatta ele gelen şişlik,
- Akıntı, makatta ıslaklık hissi,
- Kaşıntı
Bu şikayetlerle başvuran hastalarda ayrıca anal fissür, perianal fistül, perianal abse ve tromboz görülebilir. Ağrı iç hemoroidlerde çok geç bir bulgudur. Başlangıç döneminde ağrı varsa tromboze hemoroid, perianal abse, anal fissür akla gelmelidir.
Tanı Nasıl Konulur?
Hastanın şikayetleri dinlendikten sonra yapılacak anal muayene genellikle genç hastalarda tanı için yeterlidir.
Rektal kanama şikayeti ile gelen hastalara rektoskopi önerilir. Kırk yaş ya da üstü kabızlık şikayeti ile gelen ve yapılan anal muayenesinde hemoroid saptanan tüm hastalarda kolonoskopik tetkik önerilmektedir. Her zaman altta yatan bir kalın barsak tümörü olmadığı ekarte edilmelidir. Unutulmamalıdır ki hemoroid tek başına kalın barsak kanserinin belirtisi olabilir.
Kaynak:
