Sterol ve Stanollerinin yüksek kolesterol üzerine etkisi

Yüksek kolesterol kalp hastalıklarının gelişmesi riskini artırır. Araştırmalar, sterol ve stanollerin kan kolesterolünü azaltabileceğini göstermiştir. Sterol ve stanol eklenmiş yoğurt, portakal suyu veya diğer hazır gıdalar yüksek kolesterolü düşürmeye yardımcı olur.

Ancak, kolesterolünüzü normal seviyelere düşürmek için bitki stanolleri veya steroller almanız şart değil. Düzenli egzersiz yapmak ve doymuş yağ oranı düşük sağlıklı yiyecekler yemek gibi yapabileceğiniz daha basit değişiklikler vardır.

Yüksek kolesterolü veya koroner kalp hastalığı riski olan kişiler, bitki stanolleri ve sterolleriyle güçlendirilmiş takviye gıdaları önerilen miktarda tüketebilirler. Ancak, bu takviyeler doktorunuzun reçete ettiği kolesterol ilaçlarının alternatifi değildir. Doktorunuza danışmadan ilaçlarınızı değiştirmeyin veya bırakmayın!

Steroller ve stanoller ne işe yarar?

Steroller ve stanoller, bitkilerde bulunan ve kolesterol emilimini azaltmaya yardımcı olan maddelerdir. Kolesterol ile benzer bir yapıya sahip oldukları için, bitki stanolleri ve steroller bağırsaktaki kolesterol emiliminin azalmasına neden olurlar, böylece daha fazla kolesterol dışkıyla emilemeden atılır. Bu da kandaki toplam kolesterol ve LDL-kolesterolün (kötü kolesterol tipi) azaltılmasına yardımcı olur.

HER GÜN 2 GRAM STEROL ALMAK, LDL KOLESTEROLÜ YÜZDE 5 İLA 15 ORANINDA DÜŞÜREBİLİR.

Bitkisel steroller; zeytinyağı, mısırözü yağı, soya yağı gibi bitkisel yağlar, fındık, ceviz, badem gibi yağlı tohumlar, tahıllar, kuru baklagiller, sebze ve meyvelerde doğal olarak bulunur. Çoğu insanın bir günlük diyeti yaklaşık 300 mg gibi az miktarda bitki stanol ve sterol içerirken vejetaryen diyetleri bu miktarın yaklaşık iki katını içerir.

Sterol ve stanol içeren besinler neler?

Sterol veya stanollerle güçlendirilmiş gıdalar mevcuttur. Bitki sterolleri eklenmiş margarinler ve portakal suları ile süt ürünleri mevcuttur. Daha fazla stenol ve sterol almayı sağlar. LDL kolesterolü azaltmaya yardımcı olabilir.

Bitki sterolleri veya stanolleri eklenmiş takviye yiyeceklerin, kalp krizi veya inme riskini azaltıp azaltmadığı kanıtlanmış değildir. Ancak genel bilgi, toplam kolesterol ve LDL kolesterolü düşüren her şeyin kalp hastalığı riskini de azalttığı varsayılır.

Sterol ve stanol alırken nelere dikkat etmeliyim?

Etkili olabilmesi için herhangi bir bitki sterol veya stanol takviyeli gıda veya takviyenin yemek saatlerinde tüketilmesi gerekir. Çünkü bağırsaklarınızdaki yiyeceklerle karışarak çalışırlar. Günde 1.5-3 g bitki stanol/sterolü almak için aşağıdakilerden birini tüketmeniz gerekir:

• günde bir bitki sterol veya stanol ile zenginleştirişmiş mini yoğurt içeceği

veya

• Günde en az 0.8 g bitki sterolü içeren 2-3 yiyecek:
  • iki çay kaşığı takviyeli gıda
  • bir takviyeli yoğurt
  • bir bardak (250ml) süt.

Kolesterol ilacıyla birlikte sterol ve stanol alınır mı?

Bitki stanolleri ve sterolleri içeren ürünlerin kolesterol düşürücü ilaçlarla birlikte ve kolesterol düşürücü ilaçlara ek olarak güvenle kullanılabilir. Ancak doktorunuza danışmadan ilaçlarınızı bırakıp stanol veya sterol kullanmanız yanlış olur.

Diyete stanol ve sterol takviyeli gıdalar almak, bir statin (Atorvastatin, Ator, Lipitor, Alvastin, Cholvast, Divator, Lipidra…) ilacının dozunu ikiye katlamaktan daha etkili olabilir. 

Bununla birlikte, ezetimibe (Zetia) gibi kolesterol emilim inhibitörleri kullanan hastalarda stanol ve sterol takviyeli gıdalar önerilmez. Bunun nedeni, hem ezetimibe ilacının hem de stanol ve sterollerin kolesterol emilimini azaltan etkiye sahip olması ve her ikisinin de benzer bir şekilde çalışmasıdır. Ezetimibe (Zetia) gibi kolesterol emilim inhibitörleri kullanan hastalarda sterollerinin ve stanollerinin herhangi bir ekstra etkiye sahip olma olasılığı düşüktür.