Tetanoz Hakkında Tüm Merak Ettikleriniz
Tetanoz (Tetanus – Lockjaw) çizgili kaslarda kasılma bozukluklarına neden olan bakteriyel bir hastalıktır. Etkeni: Clostridium Tetani denilen bir bakteridir.Temelde sinir sistemini etkileyen ancak semptomlarını kas-iskelet sisteminde veren bir hastalıktır.
Tetanoz kas ağrısı ve aşırı ağrılı kramplara neden olur. Kaslara uyarı getiren sinirlerin kasılma uyarısı olan ‘asetilkolin’ isimli nörotransmitterin kaslara geri alınmasını engelleyerek kaslarda istemsiz aşırı kasılmalara neden olur. Etkisini tüm vücuttaki sinirleri ve dolayısıyla kasları etkileyerek gösterir.
Tetanoz vücuttaki etkilerini nasıl ortaya çıkarır?
Normalde her sinir hücresi ilgili kasa veya sinire uyarıyı iletmek için bir nörotransmitter salgılar. Bu nörotransmiiterin görevini sonlandırmak için de başka bir nörotransmitter kullanır ki bu görevi sonlandırıcı nörotransmittere ‘inhibitör nörotransmitter’ denir. Bunlar glisin ve GABA’dır.
Tetanospazmin toksini ise, kaslarda kasılma uyarısını sonlandırmaya yarayan ‘Glisin-gaba’ salınımını engelleyerek uyarının sonlandırmasını engeller. Bunun sonucunda uyarımda esas etkili olan asetilkolin bağlantı noktasından geriye alınamamakta ve etkisi sonlandırılamamaktadır.
Tetanoz nasıl bulaşır?
Tetanoz anaerop(oksijensiz solunum yapan) bir bakteridir.Yani oksijenin az olduğu ya da olmadığı yerlerde yaşar. Oksijenin olmadığı bu gibi yerlerin özelliği nemli toz-topraklar olmasıdır. Toprak, gübre, nemli ortamlarda tetanoz bakterisi bol bulunur. Bu ön bilgiyi verdikten sonra bulaşma yolu ile ilgili konuşalım;
Tetanozun paslı çividen bulaştığını bilmeyenimiz yoktur. Tamam kabul. Ancak paslı çivi değil de paslı tel veya raptiye olsa olmaz mı? Tabii ki olur.
Burada kilit nokta çivi değil ‘paslı’ olmasıdır. Paslı çivi-demir madde; normal demirin toprakta, nemli ortamda uzun süre beklemesi ve oksitlenmesi sonucu olur. Yani bir demiri nemli ortama bıraksan paslanması için haftalar aylar hatta yıllar geçmelidir. Yani bir anda çivi paslanmaz. Dolayısıyla pas kelimesi o maddenin nemli ortam, toprak, tozlu ortam gibi insan için steril olmayan ve bakteriler tarafından yoğun olan ortamda uzun süre kaldığını ve oksitlendiğini gösterir.
Tetanoz vücudumuza şu şekillerde girebilir:
- Kesik-sıyrıklarla (delici-kesici alet yaralanmaları)
- Yanık dokusundan (2.derece ve daha şiddetli yanıkları)
- Böcek ısırıklaıyla
- Hayvan ısırıklarıyla
- Hayvan dışkılarıyla
- Dövme, Piercing gibi yabancı enjeksiyonlar ve materyallerle
- Göz yaralanmalarıyla
- Kontamine(kirli) ilaç uygulamaları ile
Tetanozun tedavisi var mı? Nedir?
Tetanozun kanıtlanmış tek tedavisi: Tetanoz aşısıdır.
Hastalığa maruz kalmadan bağışıklık kazanmak en iyi tedavi yöntemidir.
Yaralanmalarda koruyucu tetanoz aşısını yaptırmalı ayrıca yaranın durumuna göre doktorun size önerdiği şekilde yara yerine tetanoz serumu(tetanoz IG) yaptırmalıyız ve yara bakımını ihmal etmemeliyiz.
Tetanoz aşısı yan etkileri nelerdir?
- Aşı bölgesinde şişme, kızarma
- Ateş
- Yorgunluk
- Bulant-kusma gibi sindirim sistemi problemleri
