Gebelikle birlikte gelen durumlar ve gebelik belirtileri

Gebelik testi yapmadan önce kendinizde bazı gebelik belirti ve semptomlarını fark edebilirsiniz. Bazı belirtiler de hormon seviyeniz değiştikçe yani gebelik başlangıcından haftalar sonra ortaya çıkacaktır.

Adet görmeniz gerekirken adet görmemek

Gebeliğin başladığını anlamanın belkide en klasik yöntemi adet görmeniz gerekirken adet görmemektir.

Ancak hatırlatalım, adet görmediğiniz her periyot gebe olduğunuz anlamına gelmez. Özellikle bazı kadınların bazı dönemlerde adetleri zaten düzenli değildir. Stres durumu dahil kadınların adet düzensizliği yaşamalarına neden olabilecek birçok sağlık durumu vardır.

Baş ağrısı

Hamileliğin başlarında,gebe kadınlarda baş ağrısı sık görülür. Bunun nedeni değişen hormon dengeleri ve gebelik dolayısıyla artan kan hacmi olabilir. Geçmek bilmeyen baş ağrılarınız varsa doktorunuza danışmanızda fayda var.

Kilo almak

Hamileliğin ilk birkaç ayında 1 ila 4 kilo ağırlık artışınız olabilir.

Kilo artışı, ikinci üç aylık dönemin başlangıcında daha belirgin hale gelir.

Gebeliğe bağlı hipertansiyon

Gebelik süresince anne karnındaki bebeğin (fetus) beslenebilmesi için annenin kan miktarı artar ve anne kalbi kanı daha güçlü pompalar. Anne kalbi bazen yüksek tansiyona (hipertansiyon) neden olacak kadar güçlü kan pompalar.

Anne adayının,

• aşırı kilolu veya obez olması
• sigara kullanması
• gebelik başlamadan önce hipertansiyon hastası olması ya da daha önceki gebeliklerinde yüksek tansiyon yaşamış olması

gebelik süresince yüksek tansiyon rahatsızlığı yaşama riskini arttırır.

Göğüste ağrılı yanma hissi

Hamilelik sırasında salınan hormonlar, midenizle yemek borusu arasındaki darlığın gevşemesine neden olabilir. Bu durumda özellikle yemeklerden sonra mide asiti yukarıya doğru çıkabilir. Bu duruma gastroözofageal reflü (asit reflü) denir. Göğüste ağrılı yanma hissi veya ağza acı su gelmesi olarak belirtilir (1, 2).

Gebelik, mide yanmasına veya mide ekşimesine de neden olabilir.

Kabızlık

Gebeliğin başlangıcında yaşanan hormonal değişiklikler sindirim sisteminizin ve özellikle bağırsaklarınızın yavaşlamasına neden olabilir. Bunun sonucu olarak kabızlık (konstipasyon)gelişebilir. Bu nedenle gebelerin lif içeriği yüksek sebze, meyve ve tahılları daha çok tercih etmeleri önerilir (3).

Kramplar

Rahminizdeki kaslar gerilmeye ve genişlemeye başladığında, adet kramplarına benzeyen bir gerilme ve kramp hissi hissedebilirsiniz. Kramplarınız ile birlikte lekelenme veya kanama hissederseniz doktorunuza danışmanızda fayda var çünkü bu durum erken gebelik kaybı (düşük) veya dış gebeliğe (ektopik gebelik) işaret edebilir.

Sırt Ağrısı

Hormonlar ve artan kilo ile kaslarda oluşan stres gebeliğin erken dönemlerinde görülen sırt ağrısının en büyük nedenidir.

Daha sonra bebeğin büyümesiyle kilonun öne doğru artması totalde anne vücudunun ağırlık merkezinin öne doğru yer değiştirmesine neden olur. Bunu dengelemeye çalışmak için annenin geriye doğru hafifçe eğilmesi ve artmış ağırlığı taşımaya çalışması da sırt ağrısının nedenlerindendir.

Gebelerin yaklaşık yarısında sırt ağrısı görülür. Bu nedenle gebe kalmadan önce sırt kaslarını geliştirecek egzersizler yapmak iyi bir fikirdir.

Anemi (kansızlık)

Hamile kadınlarda baş dönmesi, ayağa kalkınca gözlerin kararması ve yorgunluk gibi belirtilere neden olan anemi riski artar.

Anemi (kansızlık), erken doğum veya düşük doğum ağırlığı gibi sorunlara neden olabilir. Bu nedenle rutin gebelik takiplerinde gebelerin kan değerleri kontrol edilir. Gerektiğinde anemi tedavisi uygulanır. Toplumda en sık görülen anemi türü demir eksikliği anemisidir. Bu nedenle gebe kalmadan önce demir içeriğinden zengin kırmızı et ve baklagiller gibi besinleri bolca tüketmekte fayda vardır.

Depresyon

Kadınların %10 kadarında hamilelikte depresyon görülmektedir. Yaşanılan birçok durum ve hormonal değişiklikler gebelik depresyonuna neden olabilir.

Uykusuzluk (İnsomnia)

Uykusuzluk, gebeliğin erken dönemlerinde sık görülen bir başka durumdur. Stres, fiziksel olarak artan kilo ve karnın şişmesi nedeniyle oluşan komforsuzluk ve hormonal değişiklikler uykusuzluğa neden olabilir.

Dengeli beslenme ve doğru uyku alışkanlıkları daha kaliteli uyku almanıza yardımcı olabilir (4).

Meme değişiklikleri

Meme değişiklikleri gebeliğin erken farkedilen ve belirgin olan belirtilerinden biridir. Henüz eczaneden temin ettiğiniz gebelik testi pozitif çıkmadan önce bile memelerinizde hassaslık, büyüme ve sertleşme hissedebilirsiniz. Meme uçlarınız (areola) daha büyük ve daha hassas hale gelebilir ve meme uçlarının rengi koyulaşabilir. Genellikle ilk gebelikte rengi koyulaşan meme ucu daha sonra koyu renkli kalmaya devam eder.

Sivilce (akne)

Artmış androjen hormonları nedeniyle, gebeliğin erken döneminde birçok kadın sivice (akne) problemi yaşar. Hormonlar cildin daha yağlı olmasına neden olabilir. Yağ oranı artmış cilt özellikle gözenekler kapandığında komedon ve sivilce (akne) gelişme riski artar.

Neyse ki, gebelik sivilceleri genellikle geçicidir ve bebek doğduktan sonra kendiliğinden temizlenir.

Kusma

Sabah bulantısı, genellikle gebeliğin ilk dört ayında ortaya çıkan yaygın bir semptomdur. Sabah bulantısına kusma eşlik edebilir.

Bulantı hissi ve kusma muhtemelen gebelik başlangıcında farkedilen ilk belirtidir. Gebeliğin özellikle ilk dönemlerinde sık görülür. Gebelik ile başlayan hormonal değişiklikler bulantı hissi ve kusmanın ana nedenidir.

Kalça ağrısı

Hamilelik süresince kalça ağrısı sık görülen bir durumdur ve genellikle gebeliğin ilerleyen dönemlerinde daha sık görülür.

• Artan gebe ağırlığı nedeniyle kemiklere ve ligamentlere binen yükün artması ile oluşan ağrı
• Siyatik ağrısı
• Ağırlık dengesi ve postür (duruş) değişikliğine bağlı oluşan ağrı
• Büyüyen ve ağırlığı artan rahim

kalça ağrısı oluşmasının nedenleri arasındadır.

İshal (diyare)

İshal dahil sindirim sistemi problemleri gebelikte daha sık görülür. Hormonal değişiklikler, gebelik ile beslenme değişiklikler ve gebeliğin getirdiği stres durumu bunun nedenlerinden bazılarıdır. İshal durumunda bol su tüketin ve eğer ishaliniz uzun sürerse dehidrate (sıvı eksikliği) kalmamak adına doktorunuza danışın.

Lekelenme (hafifçe kanama)

Bazı kadınlar gebeliğin erken döneminde hafifçe kanayabilir ve lekelenme yaşayabilirler. Bu kanamanın nedeni genellikle implantasyondur. İmplantasyon genellikle erkek sperm hücresi ile kadın yumurta hücresinin döllenmesinden bir ila iki hafta sonra gerçekleşir.

Erken gebelik kanaması, enfeksiyon veya tahriş gibi nispeten küçük durumlardan da kaynaklanabilir. Özellikle hamilelik sırasında çok hassas olan rahim ağzında (serviks), tahrişe bağlı kanama görülebilir.

Kanama bazen (5):

• Erken gebelik kaybı (düşük)
• Dış gebelik (ektopik gebelik)
• Plasenta previa (plasentanın rahim ağzını kapatması)

gibi ciddi bir gebelik sorununa da işaret edebilir. Endişeniz varsa daima doktorunuza başvurun.

Gebelik ve stres

Hamile olmak ve bir çocuk sahibi olacak olmak genellikle mutlu verici bir durum olsada kimi zaman ve kimi durumlarda strese dönüşebilir. Nihayetinde yeni bir bebek sahibi olmak, yeni sorumlulukları ve yeni mali gereklilikleri peşinde getirir. Sonuç olarak gebelikte stresli hissetmek normaldir ve stresiniz arttığında doktorunuza belirtmekten çekinmeyin.

Not: Eğer gebe olabileceğinizi düşünüyorsanız bu belirtilere bakarak karar vermeyin. Bu belirti ve semptomların çoğuna adet öncesi sendrom (PMS; PreMenstrüel Sendrom) gibi diğer sağlık durumları da neden olabilir. Eczaneden alabileceğiniz idrar testi ile gebe olup olmadığınızı test edebilir veya hekiminize kanda beta-HCG baktırmak üzere başvurabilirsiniz. Beta-HCG gebelik esnasında kanda değeri artan bir hormondur.